“Het is me overkomen om te insisteren op het onderscheid tussen het woord enerzijds en het discours als noodzakelijke structuur, die ver voorbij dat woord reikt, anderzijds. Op een dag heb ik zelfs gezegd dat ik een discours zonder woorden verkies”. Op die manier introduceert Lacan zijn discourstheorie in het seminarie L’envers de la psychanalyse (‘69-‘70).

Hij voert daarmee een essentiële vernieuwing door in zijn denken en de psychoanalytische praktijk. Hij had immers van in den beginne het accent gelegd op het belang van het gesproken woord (parole) en de wetmatigheid van de talige structuur via de betekenaar. Nu echter verschuift hij het accent van de inhoud van wat er effectief uitgesproken wordt naar de vraag welke vaste verhouding dit spreken installeert. Die verhoudingsmodaliteit genereert op zich effecten, voorbij de concrete uitspraken. Bovendien toont hij aan dat geen enkel discours een circulair systeem vormt.

Met deze theorie kan Lacan op een veel preciezere manier aanduiden welke fundamentele vernieuwing Freud bracht: niet zozeer een nieuw weten, maar wel een nieuw soort verhouding tussen subject en ander – het analytisch discours. Tegelijk tekent hij ook de structuur van drie andere discours uit: meesterdiscours, hysterisch discours en universitair discours. Dit geeft deze aanvankelijk abstract aandoende theorie een direct klinische relevantie.

De verschillende sprekers op deze studiedag willen dan ook in hun bijdrage onderzoeken welke actuele en klinische perspectieven Lacans discourstheorie nog steeds opent.