In het negende Seminarie, “L’identification”, in de sessie van 28 maart 1962, heeft Lacan het over twee vormen identificatie, met name de identificatie die ook wel als incorporatie wordt gekenmerkt, en de identificatie die doorgaat onder de modus van de zuivere betekenaar. Bij de laatste vorm maakt Lacans spreken een klein “struikelovertje”, dat hij herpakt in termen van “plutôt”, … “toch niet dit, eerder dat …”. De identificatie onder de modus van de zuivere betekenaar verwijst naar het subject dat de trait unaire op de wereld zet, zo zegt hij eerst. En dan, “plutôt”…, is het de trait unaire die, eens apart gezet, het subject doet verschijnen als de instantie die telt, de instantie die meetelt.

Het gehele seminarie behandelt en bewandelt die beweging van een zogenaamd gecentreerd, beslissend en agerend subject (dat de trait unaire op de wereld zet) – haastig, al te haastig, vertrekpunt – naar een subject dat, in een tweede tijd, altijd retroactief, de maat probeert op te nemen van hoe het uitspreken zelf, met de daarin werkzame driftmatigheid, doorkruisend en knippend is en daarvan de merktekens nalaat in het uitgesprokene. Een trait unaire die zich toont als wat “apart gezet is”, als iets wat over alle hoofden heen beslist is, zet aldus aan tot subjectivering, doet zoiets als het subject verschijnen als wat heftig en haastig bezig is met de zaak samen te rapen, als een instantie die telt en meetelt, die spreekt en meespreekt en die met graagte de merktekens en de betekenaars tevoorschijn haalt om het te zeggen. Niet zonder enige bibbering evenwel, zo blijkt uit de “struikelovers”, de lapsussen, de dromen, … die ons kunnen herinneren dat het misschien net niet die betekenaar of betekenis is, net niet dat woord van de ander. Een verdeeld of gedeeld subject heet het dan, schipperend tussen het uitspreken en het uitgesprokene, verrast door wat vanuit die kloof kan verschijnen.

Deze studiedag staat open voor bijdragen die in brede zin met identificatie te maken hebben. Hoe het tellen en het meetellen, het spreken en het meespreken, de eenheid en de identiteit, het effect van het “altijd al apart gestelde” voor processen van subjectivering en collectivisering, zich manifesteren, zowel op psychisch als op politiek vlak, is wat ons gedurende deze dag zal bezig houden. Vragen rond identiteitspolitiek, persoonlijke identiteit, seksuele- of gender identiteit, …kunnen hier dus allemaal een plaats vinden.